KỸ THUẬT ĐỌC SQ3R
(Francis Pleasant Robinson, 1946)
(Francis Pleasant Robinson, 1946)
Chắc bạn cũng đã từng nghe quảng cáo các bộ phim hay. Do bận rộn, bạn chưa có dịp đi coi, và có một người bạn đã kể lại về bộ phim. Bạn sẽ hỏi những câu hỏi về nội dung, cốt truyện của phim, hỏi những đoạn hay trong phim và sau đó bạn đưa ra quyết định mình có đi coi phim này hay không. Việc quyết định dựa vào nhiều yếu tố, trong đó rất ít dựa vào nội dung cuốn phim (vì bạn đã biết) mà chủ yếu là dựa vào các kỹ thuật trong phim như ánh sáng, màu sắc, âm thanh, diễn viên, nghĩa là dựa trên ngôn ngữ điện ảnh. Tiếc thay, câu chuyện này trái ngược hẳn với các cuốn sách giáo khoa đang chờ đón bạn ở giảng đường Y khoa.
Tất cả các bạn cùng khoá của bạn đều mà bạn sắp đọc. Nếu có được, cũng là do tình cờ hoặc do sự kể lại từ đàn anh đi trước với những ý kiến chủ quan: có thể đúng, có thể sai, có thể tích cực, có thể tiêu cực, điều này phụ thuộc vào từng cá nhân.
Dù bạn , bạn cũng phải “coi phim” giáo khoa này.
“Cuốn phim giáo khoa” của bạn không có những tình tiết ly kỳ hấp dẫn mà chỉ có những lý thuyết khô khan suy nghĩ đến bể cái đầu.
Sách giáo khoa không có “ngôn ngữ điện ảnh” mà chỉ có bảng, sơ đồ, đồ thị, và nhiều chi tiết khác nào đó. Nói cách khác, thường ít có chi tiết vô lý, sạn sỏi trong sách giáo khoa, cũng như bố cục trình bày rất chặt chẽ tuân theo một số quy định, quy luật nhất định.
Coi xong phim, bạn có thể đưa ra ý kiến thích hay không thích, sau đó bạn chỉ còn nhớ những đoạn gây ấn tượng mạnh và cuối cùng là nhanh chóng quên nó đi. Đối với sách giáo khoa, bạn cũng một vấn đề nào đó, nhưng ngược lại bạn , ít nhất là cho đến khi thi xong môn học.
Có một vài yếu tố thuận lợi cho bạn đó là bạn có thể cùng một lúc có rất nhiều người cùng “quan tâm” để cùng nhau bàn luận về “cuốn phim”. Bạn có thể xem đi xem lại nhiều lần. Với những đoạn không hiểu, bạn có thể tham khảo thêm những tài liệu khác hoặc hỏi bạn bè cũng như hỏi giảng viên đứng lớp. Có một yếu tố quan trọng bạn cần biết, đối với những chi tiết bạn không hiểu trong bài, nếu bạn không được nghe trình bày ở giảng đường, không đọc trước bài giảng, thì chắc chắn những vấn đề đó sẽ chiếm rất nhiều thời gian trong tổng số thời gian ít ỏi của bạn khi học bài thi.
Như vậy, tại sao bạn lại không tự ép mình “thích thú” các “phim giáo khoa” này ngay từ đầu? Phương pháp đọc sách SQ3R phần nào cũng giống như bạn tự hỏi khi quyết định coi phim và đồng thời có thể giải quyết được một số điều “tiếc thay” ở trên giúp bạn. SQ3R là một dạng “thần chú” giúp bạn dễ nhớ xuất phát từ các từ tiếng Anh:
S = Survey: trước khi đọc một bài, bạn cần “hỏi bạn bè về nội dung phim”. Điều này nghĩa là, bạn cần đọc lướt các đề mục, hình ảnh, đồ thị, đoạn đầu, đoạn cuối, quan trọng nhất là mục tiêu bài và các câu hỏi tự lượng giá cuối bài. Mục tiêu bài giảng giúp bạn nhận định được những điều cơ bản và quan trọng nhất mà bạn phải có được sau khi đọc xong. Câu hỏi tự lượng giá cuối bài giúp bạn biết được bạn đã hiểu vấn đề cặn kẽ chưa cũng như cho bạn thấy khuynh hướng ra đề thi của bộ môn.
Q = Question: đối với mỗi mục tiêu, bạn hãy tự hỏi mình biết được gì về nó hoặc nội dung vấn đề được trình bày sẽ như thế nào thông qua lượng thông tin ít ỏi mà bạn thu thập được ở các đoạn đầu, đoạn cuối, cũng như câu hỏi tự lượng giá cuối bài. Đây thật ra là phần khó làm nhất, do đó, bạn đừng mong mình sẽ làm được ngay từ những lần đầu tiên. Có thể bạn chỉ làm được 1/10 những gì được mong đợi. Có một điều chắc chắn là, với thời gian và lượng kiến thức bạn thu được từ những bài giảng khác, môn khác, con số 1/10 sẽ không thể giảm đi mà chỉ có thể tăng lên.
R = Read: quá trình đi tìm câu giải đáp cho các câu hỏi của bạn. Đối với những đoạn khó hiểu, bạn hãy sử dụng sức mạnh tập thể thông qua học nhóm, hỏi đàn anh đi trước và nhất là hỏi giảng viên đứng lớp.
R = Review: cố gắng trả lời các câu hỏi thông qua cách tóm tắt bài bằng chính ngôn ngữ của bạn, đó chính là thể hiện quá trình “tiêu hoá kiến thức” của bạn. Quá trình này cũng bao gồm việc đánh dấu đoạn quan trọng, ghi chú, diễn giải thêm cho các chỗ khó hiểu trực tiếp trên sách giáo khoa. Sau cùng, bạn nên ghi nhớ thông qua việc sử dụng các quy luật ghi nhớ.
R = Recite: “kể” lại bài bằng nhiều phương pháp mà bạn thích (ít nhất 4 – 5 lần), trong đó bạn đừng quên quy luật số 3 của trí nhớ (3 ngày, 3 tuần và 3 tháng) cũng như “xung phong” trình bày lại cho một nhóm bạn nghe.
Nếu thực hiện được các bước SQ3R, với thời gian, tốc độ đọc của bạn có thể đạt 500 từ/phút mà vẫn có thể hiểu bài tốt.
Điều quan trọng bạn cần nhớ là:
(1) Tốc độ đọc không có giới hạn sau cùng, do đó, bạn nên tự ép mình nâng cao tốc độ đọc tăng dần;
(2) Đối với sách học thuật, hiểu mới là cốt lõi của vấn đề đọc.
Tóm lại, có nhiều thủ thuật khác nhau giúp bạn nâng cao tốc độ đọc. Cũng có nhiều kỹ thuật đọc khác nhau nhằm phục vụ cho những mục đích đọc khác nhau. Đối với sách giáo khoa, phương pháp hữu hiệu nhất cho đến thời điểm hiện tại là phương pháp đọc tích cực SQ3R. Khi đọc, bạn đừng quên xem xét đến các yếu tố vật lý có thể tạo thuận lợi hoặc gây trở ngại cho bạn.
Tất cả các bạn cùng khoá của bạn đều mà bạn sắp đọc. Nếu có được, cũng là do tình cờ hoặc do sự kể lại từ đàn anh đi trước với những ý kiến chủ quan: có thể đúng, có thể sai, có thể tích cực, có thể tiêu cực, điều này phụ thuộc vào từng cá nhân.
Dù bạn , bạn cũng phải “coi phim” giáo khoa này.
“Cuốn phim giáo khoa” của bạn không có những tình tiết ly kỳ hấp dẫn mà chỉ có những lý thuyết khô khan suy nghĩ đến bể cái đầu.
Sách giáo khoa không có “ngôn ngữ điện ảnh” mà chỉ có bảng, sơ đồ, đồ thị, và nhiều chi tiết khác nào đó. Nói cách khác, thường ít có chi tiết vô lý, sạn sỏi trong sách giáo khoa, cũng như bố cục trình bày rất chặt chẽ tuân theo một số quy định, quy luật nhất định.
Coi xong phim, bạn có thể đưa ra ý kiến thích hay không thích, sau đó bạn chỉ còn nhớ những đoạn gây ấn tượng mạnh và cuối cùng là nhanh chóng quên nó đi. Đối với sách giáo khoa, bạn cũng một vấn đề nào đó, nhưng ngược lại bạn , ít nhất là cho đến khi thi xong môn học.
Có một vài yếu tố thuận lợi cho bạn đó là bạn có thể cùng một lúc có rất nhiều người cùng “quan tâm” để cùng nhau bàn luận về “cuốn phim”. Bạn có thể xem đi xem lại nhiều lần. Với những đoạn không hiểu, bạn có thể tham khảo thêm những tài liệu khác hoặc hỏi bạn bè cũng như hỏi giảng viên đứng lớp. Có một yếu tố quan trọng bạn cần biết, đối với những chi tiết bạn không hiểu trong bài, nếu bạn không được nghe trình bày ở giảng đường, không đọc trước bài giảng, thì chắc chắn những vấn đề đó sẽ chiếm rất nhiều thời gian trong tổng số thời gian ít ỏi của bạn khi học bài thi.
Như vậy, tại sao bạn lại không tự ép mình “thích thú” các “phim giáo khoa” này ngay từ đầu? Phương pháp đọc sách SQ3R phần nào cũng giống như bạn tự hỏi khi quyết định coi phim và đồng thời có thể giải quyết được một số điều “tiếc thay” ở trên giúp bạn. SQ3R là một dạng “thần chú” giúp bạn dễ nhớ xuất phát từ các từ tiếng Anh:
S = Survey: trước khi đọc một bài, bạn cần “hỏi bạn bè về nội dung phim”. Điều này nghĩa là, bạn cần đọc lướt các đề mục, hình ảnh, đồ thị, đoạn đầu, đoạn cuối, quan trọng nhất là mục tiêu bài và các câu hỏi tự lượng giá cuối bài. Mục tiêu bài giảng giúp bạn nhận định được những điều cơ bản và quan trọng nhất mà bạn phải có được sau khi đọc xong. Câu hỏi tự lượng giá cuối bài giúp bạn biết được bạn đã hiểu vấn đề cặn kẽ chưa cũng như cho bạn thấy khuynh hướng ra đề thi của bộ môn.
Q = Question: đối với mỗi mục tiêu, bạn hãy tự hỏi mình biết được gì về nó hoặc nội dung vấn đề được trình bày sẽ như thế nào thông qua lượng thông tin ít ỏi mà bạn thu thập được ở các đoạn đầu, đoạn cuối, cũng như câu hỏi tự lượng giá cuối bài. Đây thật ra là phần khó làm nhất, do đó, bạn đừng mong mình sẽ làm được ngay từ những lần đầu tiên. Có thể bạn chỉ làm được 1/10 những gì được mong đợi. Có một điều chắc chắn là, với thời gian và lượng kiến thức bạn thu được từ những bài giảng khác, môn khác, con số 1/10 sẽ không thể giảm đi mà chỉ có thể tăng lên.
R = Read: quá trình đi tìm câu giải đáp cho các câu hỏi của bạn. Đối với những đoạn khó hiểu, bạn hãy sử dụng sức mạnh tập thể thông qua học nhóm, hỏi đàn anh đi trước và nhất là hỏi giảng viên đứng lớp.
R = Review: cố gắng trả lời các câu hỏi thông qua cách tóm tắt bài bằng chính ngôn ngữ của bạn, đó chính là thể hiện quá trình “tiêu hoá kiến thức” của bạn. Quá trình này cũng bao gồm việc đánh dấu đoạn quan trọng, ghi chú, diễn giải thêm cho các chỗ khó hiểu trực tiếp trên sách giáo khoa. Sau cùng, bạn nên ghi nhớ thông qua việc sử dụng các quy luật ghi nhớ.
R = Recite: “kể” lại bài bằng nhiều phương pháp mà bạn thích (ít nhất 4 – 5 lần), trong đó bạn đừng quên quy luật số 3 của trí nhớ (3 ngày, 3 tuần và 3 tháng) cũng như “xung phong” trình bày lại cho một nhóm bạn nghe.
Nếu thực hiện được các bước SQ3R, với thời gian, tốc độ đọc của bạn có thể đạt 500 từ/phút mà vẫn có thể hiểu bài tốt.
Điều quan trọng bạn cần nhớ là:
(1) Tốc độ đọc không có giới hạn sau cùng, do đó, bạn nên tự ép mình nâng cao tốc độ đọc tăng dần;
(2) Đối với sách học thuật, hiểu mới là cốt lõi của vấn đề đọc.
Tóm lại, có nhiều thủ thuật khác nhau giúp bạn nâng cao tốc độ đọc. Cũng có nhiều kỹ thuật đọc khác nhau nhằm phục vụ cho những mục đích đọc khác nhau. Đối với sách giáo khoa, phương pháp hữu hiệu nhất cho đến thời điểm hiện tại là phương pháp đọc tích cực SQ3R. Khi đọc, bạn đừng quên xem xét đến các yếu tố vật lý có thể tạo thuận lợi hoặc gây trở ngại cho bạn.